تاثیر ارتفاع بر عضلات بدن کوهنورد

انجمن پزشکی کوهستان ایران: تعداد اریتروسیت ها (گلبول های قرمز) در اولین هفته قرار گرفتن در ارتفاع افزایش مییابد. کاهش اکسیژن در ارتفاع باعث تحریک رها سازی هورمون اریتروپویتین میشود. این هورمون مسئول تولید اریترویست است. غلظت اریتروپویتین خون در سه ساعت اول پس از رسیدن به ارتفاع بالا افزایش می یابد. بعد از ۲۴ تا ۴۸ ساعت به حداکثر خود میرسد بعد از زندگی درارتفاع به بالای ۴۰۰۰ متر (فوت۱۳۱۲۰) برای مدت ۶ ماه ،حجم کل خون فرد ۹% تا ۱۰% افزایش می یابد. این افزایش تنها به علت تولید اریتروسیت نیست، بلکه به علت تغییر در حجم پلاسما نیز می باشد.
درصد ی از حجم خون که اریتروسیت ها راتشکیل میدهد، هماتوکریت نامیده می شود. افرادی که مقیم کوه های اند در پرو ۴۵۴۰ متر (۱۴۸۹۱ فوت) هستند، میانگین میزان هماتوکریت آنها ۶۵ درصد است. این مقدار به میزان قابل توجهی بالاتر از میانگین افرادی است که درسطح دریا زندگی می کنند مقدار هماتوکریت این افراد ۴۸ % است. اگر هر یک از این افراد به مدت ۶ هفته در ارتفاعات پرو زندگی نمایند میانگین هماتوکریت آنها نیز به ۵۹% می رسد. پس میزان هموگلوبین خون علاوه برافزایش حجم اریتروسیت ها افزایش می یابد. این سازگاری افزایش میزان هموگلوبین درارتفاعات طرفیت حمل اکسیژن را در حجم معینی از خون افزایش می دهد. چند ساعت پس از رسیدن به ارتفاع حجم پلاسما به علت جابجایی مایعات و از دست دادن آب در اثر تنفس کاهش می یابد.
در ارتفاعات آب بیشتری بر اثر تبخیر به هنگام تنفس از دست داده می شود، زیرا هوایی که وارد شش ها می شود بسیار خشک است. این موضوع باعث کاهش آب بدن شده و در نتیجه حجم پلاسما کاهش می یابد. که این کاهش حجم پلاسما باعث افزایش غلظت اریتروسیت ها می شود و حتی ظرفیت حمل اکسیژن خون نیز افزایش می یابد.
سازگاری عضله
علیرغم این که پژوهشهای معدودی در زمینه تغییرات عضله به هنگام قرار گرفتن در ارتفاع انجام شده است ولی نمونه های عضلانی گرفته شده نشان میدهد که عضله تغییرات ساختاری و متابولیکی مهمی در هنگام صعود به ارتفاع به وقوع می پیوندد. دراعزام به کوه اورست و کوه مک کینلی درازای ۴ تا ۶ هفته کمبود اکسیژن مزمن سازگاری عضلانی به صورت ۱۱%-۱۳ % کاهش سطح مقطع عضله، ۲۱تا۲۵% کاهش سطح مقطع تارهای عضلانی، ۱۹%کاهش مقطع تارهای تند انقباض و ۱۳% تراکم مویرگی مشاهده میشود.
علاوه بر این کاهش در سوکسینات دی هیدروژناز، سیترات سینتاز، فسفوریلاز و فسفوفروکتوکیناز خواهیم داشت. قرار گرفتن زیاد در ارتفاعات بالا باعث کم شدن اشتها و کاهش در وزن می شود. درسال ۱۹۹۲ همگام صعود به کوه مک کینلی شش مرد کوهنورد با میانگین کاهش وزنی حدود ۶ کیلوگرم (۲/۱۳پوند) روبرو شدند . اگر چه قسمتی از کاهش وزن نشان دهنده ی کاهش عمومی دروزن بدن و آب میان بافتی بود، اما تمام مردان کاهش قابل توجهی در توده عضلانی خود مشاهده کردند.
چندین هفته زندگی درارتفاعات بالا، بالاتر از ۲۵۰۰ متر (۸۲۰۰ فوت) توانایی متابولیسم عضله را کاهش می دهد. اگرچه ممکن است در ارتفاعا ت پایین تر از این پدیده به وقوع نپیوندد، ولی در ارتفاعات بالاتر مانند کوه مک کینلی و کوه اورست فعالیت های آنزیم میتوکندریایی و گلیکولیتک عضلات پا (عضله دو قلو، عضله پهن خارجی ) به میزان قابل توجهی پس از ۳ تا ۴ هفته کاهش می یابد.
منبع : گروه سلامت سیمرغ – خانم سهیلا خدادای و با تشکر از وبلاگ چون کوه استوار – انجمن پزشکی کوهستان ایران