سلامت قلب با کوهنوردی منظم

سلامتی بیشتر قلب با کوهنوردی منظم و مرتب🫀

قلب از مهم‌ترین اندام‌های بدن است که بدون وقفه در بدن هر فرد، به انجام وظیفه خود مشغول است. وجود قلب سالم برای کارکرد درست همه‌ی اندام‌های بدن ضروری‌ست. ضربان منظم قلب، آهنگ سلامتی انسان است. انسان برای سلامتی قلب خود باید فعالیت ورزشی روزانه داشته باشد. انجام فعالیت‌های ورزشی موجب تقویت قلب و عامل بازدارنده ابتلای انسان به بیماری های قلبی است. تحقیقات نشان داده کسانی که به طور منظم و پیوسته ورزش می‌کنند کمتر به سکته قلبی دچار می‌شوند و در صورت ابتلا، به احتمال قوی از آن جان سالم به در می‌برند. اجرای یک برنامه ورزشی که برای آمادگی و سلامت قلب و عروق مناسب باشد، نیاز به وقت زیادی ندارد. مشروط بر این که به طور منظم و پیوسته انجام شود. کوهنوردی از مهم‌ترین ورزش‌ها برای تقویت سلامت جسمانی است. مقدار کوهنوردی و کوهپیمایی با سن، میزان سلامت و تمرین قبلی ارتباط مستقیم دارد. برداشتن گام‌های پیوسته و آرام، هنگام بالا رفتن از کوه می‌تواند در تقویت عضلات قلب و ریه موثر می‌باشد.

به طور کلی نداشتن فعالیت بدنی منظم به ویژه هنگامی که با دیگر عوامل خطر ساز(مانند افزایش وزن، فشار خون بالا، سیگار، بیماری قند، افزایش میزان کلسترول خون بالا)همراه باشد، به پیشرفت نارحتی قلبی و از جمله گرفتگی رگ‌های غذا‌دهنده قلب کمک می‌کند.

در کل، مهم‌ترین فواید ورزش و از جمله کوهنوردی و کوهپیمایی برای دستگاه قلب و عروق عبارتند از: افزایش فعالیت دستگاه گردش خون، کاهش احتمال بروز مرگ و میر ناشی از سکته‌ی قلبی، پیشگیری از بروز بیماری‌های عروق غذا دهنده قلب، افزایش عملکرد دستگاه قلب و عروق، جلوگیری از سخت شدن دیواره رگ‌ها، کاهش فشار خون بالا و پیشگیری از بروز لخته در داخل عروق.

❌توصیه های مهم:

🔴توان جسمانی خود را بسنجید: ضروری‌ است که برنامه کوهنوردی‌تان را به گونه‌ای انتخاب کنید که متناسب با نیاز ها و توان جسمانی شما باشد.

🔴برنامه ی کوهنوردی و کوهپیمایی خود را به آرامی شروع کنید: بهتر است کوهنوردی‌تان را به تدریج آرام آرام آغاز کنید. و کم کم میزان آن را تا دستیابی به تعداد ضربان قلب مطلوب و شدت سختی مورد نظر افزایش دهید.

🔴نشانه‌های هشدار دهنده را جدی بگیرید: چه خوب است بدنتان را بهتر بشناسید. لازم است نسبت به نشانه های هشدار دهنده قلبی، بی‌توجه نباشید. در صورت مشاهده هر یک از نشانه های هشدار دهنده زیر در خود یا اعضای گروه کوهنوردیتان، هرچه سریع تر به نزدیک ترین پایگاه امداد کوه، مرکز درمانی یا متخصص قلب مراجعه کنید: احساس درد و ناراحتی در قفسه سینه، که بیش از چند دقیقه طول بکشد، تنگی نفس، سر درد شدید، تپش زیاد قلب، احساس خستگی زیاد، فقدان ضربان های قلب، زود رنجی و خشم، احساس اضطراب یا ناآرامی، از دست دادن تعادل، احساس ضعف شدید و سرگیجه، سنگینی سینه، احساس درد شدید در بازوها، پاها، کتف، پشت یا تقریبا در تمام قسمت بدن، بی حسی یا مور مور شدن در بازوها و غش کردن.

🔴توصیه‌های پزشک را جدی بگیرید: برای افزایش هرچه بهتر سلامت قلب، توصیه‌های پزشک معالج خود را به کار ببندید. یکی از مهم‌ترین علت‌های پنهان ماندن نارحتی‌های قلبی و به ویژه فشار خون بالا در بین افراد و ازجمله کوهنوردان، این است که بسیاری از بیماران در مراجعه به پزشک، سستی می‌کنند و از انجام معاینه‌های مرتب پزشکی باز می‌مانند. به یاد داشته باشید که توجه و عمل به توصیه‌های پزشک و مصرف منظم دارو‌های مخصوص قلبتان آسان تر و کم هزینه‌تر از درمان آسیب‌های حاصل از آن است.

🔴برنامه غذایی مناسب و متعادل داشته باشید: به طور کلی اگر غذاهای مناسب بخورید و به طور منظم و پیوسته ورزش کنید، به بیماری‌های قلب یا گردش خون دچار نخواهید شد. محققان به این نتیجه رسیده‌اند که خطر مبتلا شدن به فشار خون بالا و بیماری هایی مانند حمله های قلبی و مغذی در افرادی که مواد غذایی سرشار از ترکیبات پتاسیم می‌خورند بسیار کم است. برنامه غذایی خود و خانواده تان را متناسب با نیاز های اندام‌های گوناگون بدن، به ویژه قلب انتخاب کنید و بیشتر به خوردن سبزی‌ها و میوه‌های تازه و غلات توجه داشته باشید.

🔴از مصرف دخانیات خودداری کنید: جای تردید نیست، که مصرف دخانیات، به ویژه سیگار عامل اصلی مهمی در ایجاد بیمار قلبی است. استفاده از دخانیات علت عمده بروز بیماری های زود رس رگ های قلب، سکته قلبی و… است. سیگار قلب را تحریک کرده، باعث افزایش سرعت ضربان آن می‌شود، همچنین رگ‌های خونی را منقبض و در نهایت کار قلب را زیاد می‌کند. نیکوتین موجود در سیگار نقش مهمی را در بروز بیماری های مربوط به قلب، به ویژه رگ های قلب ایفا می‌کند. اگر سیگار می‌کشید هم اکنون آن را ترک کنید. یک سال پس از ترک سیگار احتمال بروز حمله قلبی به نصف می‌رسد. افرادی که با سیگاری‌ها ارتباط پیوسته و مستقیم دارند، توانایی ابتلا به ناراحتی های قلب و عروق را دارند، حتی اگر خودشان هم سیگاری نباشند. هنگام کوهنوردی به دلیل افزایش فشار خون و… از سیگار کشیدن خودداری کنید.

🔴پرخوری نکنید: پرخوری نادرست است. متاسفانه گروه زیادی از انسان ها در جامعه‌ی ما به آن دچار هستند. پر خوری روی هم رفته برای سلامتی و بهداشت هیچ یک از اندام های بدن به ویژه قلب، مناسب نبوده و مشکلاتی برای آن فراهم می‌سازد. پرخوری برای بیماران قلبی یک نوع فعالیت غیر عادی محسوب شده و ممکن است سبب بروز سکته قلبی شود.

🔴در خوردن قند و شکر زیاده روی نکنید: پژوهش ها نشان داده است، که مصرف زیاد مواد قندی خطر ابتلا به بیماری رگ های قلب یا حتی سکته قلبی و دیگر رگ های محیطی را افزایش می‌دهد. در برنامه های کوهنوردی به جای استفاده از نوشابه های گاز دار شیرین بیشتر آب بنوشید و از میوه‌های تازه و خشک قند بدن را تأمین نمایید.

🔴انجام آزمایش‌ها و معاینه‌های پزشکی دوره‌ای را جدی بگیرید: برای پیشگیری از بروز بیماری های قلب و عروق، انجام آزمایش‌ها و معاینه‌های پزشکی دوره‌ای از وضعیت قلب و عروق برای همه‌ی مردم ضروری است. با انجام آزمایش های دوره‌ای و آگاه شدن از وضعیت خون و کارکرد قلب، می‌توان از سکته قلبی پیشگیری نمود.

🔴ساعت معینی را برای فعالیت ورزشی در نظر بگیرید: زمان ورزش کردن باید طوری انتخاب شود که در فعالیت قسمت های گوناگون بدن اثر بدی بر جای نگذارد. برای مثال ورزش کردن پس از غذا خوردن کار معده را دشوار می‌کند.

🔴بهترین دما آب یا نوشیدنی هنگام کوهپیمایی ۸ الی ۱۳ درجه سانتی گراد است: هرگز نباید پس از انجام یک فعالیت سنگین کوهنوردی بلافاصله آب سرد بنوشید! زیرا آب سرد به کلیه‌ها، ریه‌ها و دستگاه گوارش آسیب می‌رساند. بنابراین آب را پس از استراحت و کاهش دمای بدن صرف کنید.

🔴مراقب فشار خون تان باشید: فشار خون بالا، یکی از عوامل ابتلا به بیماری های قلبی است و از آنجایی که کوهنوردان به دلیل حضور در ارتفاع بیشترشان فشار خون بالایی دارند، لازم است هر ۶ ماه یکبار(کوهنوردان ۴۰ سال به بالا) نسبت به اندازه گیری فشار خون اقدام کنند.

🔴وزن تان را کنترل نمایید: حفظ وزن مناسب و آمادگی جسمانی یکی از نکات قابل توجه در سلامت قلبتان در برنامه های کوهنوردی است. اگر با وزن بالا و بدون آمادگی جسمانی لازم به کوه برویم، به یقین یکی از مضرات آن فشار به دستگاه تنفسی و قلب ما خواهد بود.

🔴استرس تان را کنترل نمایید: استرس ها(فشار های روحی)و هیجان ها می توانند در سلامتی قلب ما تأثیر منفی بگذارند و برعکس آن، آرامش در طی هفته داشتن زندگی منظم می تواند ضمن کمک به برنامه ریز های گوناگون و صحیح روزانه و به خصوص کوهنوردی و کوهپیمایی، در سلامتی مان نیز موثر باشد.

منبع: فصل نامه کوه، شماره ۹۱، صفحات ۵۷ تا ۶۱

کمیته آموزش امداد و نجات